Verslag inspiratiesessies toetsbeleid in de zorg

Met veel plezier kijken wij terug op twee waardevolle inspiratiesessies. We gingen met een kleine groep opleidingsadviseurs, beleidsmakers en beheerders van de digitale leermiddelen in gesprek over een heel actueel onderwerp: het toetsbeleid in de zorg. Alle deelnemers van de inspiratiesessies werken met CAPP LMS en leveren dagelijks een belangrijke bijdrage aan de concrete invulling, uitvoering en/of de praktische vertaling van het toetsbeleid in hun organisatie.

We zijn het met elkaar eens: als het gaat om toetsing gaan we op zoek naar de juiste balans tussen eigen regie, vertrouwen en controle

De ene zorginstelling is bezig met de implementatie van het (vernieuwde) toetsbeleid, de andere is nog niet zo ver en is in gesprek over de juiste uitgangspunten voor toetsing. Kijkend naar de invulling van het toetsbeleid, dan denken we er over het algemeen hetzelfde over; we willen meer vertrouwen en eigen verantwoordelijkheid geven aan zorgprofessionals. De onderstaande punten kwamen in beide sessies naar voren en zullen voor de meeste zorginstelling herkenbaar zijn:

1. Een toetsbeleid waar zorgprofessionals zelf bepalen hoe zij hun bekwaamheid aantonen, vergroot de betrokkenheid en verantwoordelijkheid van de zorgprofessional. Afdelingshoofden hebben zo minder noodzaak om alles te (willen) controleren.

2. Er is geen ‘heilige graal’ als het gaat om een aanpak rondom toetsbeleid. Niet één aanpak of uitkomst is het beste.

3. ‘Beren op de weg’ zijn er altijd. Er is altijd een reden om het huidige toetsbeleid niet te optimaliseren. Door te denken in mogelijkheden, zijn altijd kleine verbeteringen door te voeren in het huidige toetsbeleid.

4. Grote veranderingen in het toetsbeleid gaan niet over één nacht ijs. Dit komt onder andere omdat het toetsbeleid (nauw) verbonden is met de organisatiecultuur. Als je het toetsbeleid (drastisch) wijzigt, zal (een deel van) de cultuur ook onder de loep genomen moeten worden.

5. Je bent niet de enige die bezig is met toetsing en/of beleid waardoor je niet (altijd) zelf het wiel hoeft uit te vinden. ‘Beter goed gejat dan slecht bedacht’.

Kortom, de belangrijkste ingrediënten van het toetsbeleid zijn ‘eigen regie, vertrouwen en controle’. De grootste uitdaging is om een gevarieerde set aan toetsmethoden aan te bieden.

Binnen MCL zijn zorgprofessionals zelf aan zet

De specialist digitale leermiddelen van het van het Medisch Centrum Leeuwarden (MCL) gaf een korte presentatie en vertelde enthousiast over de vernieuwde manier van toetsing. Sinds de invoering van het nieuwe toetsbeleid, kiezen zorgprofessionals zelf hoe zij hun bekwaamheid aantonen als het gaat om de uitvoering van handelingen met een laag risico. Gebaseerd op de volgende twee richtlijnen geven afdelingen/afdelingshoofden zelf invulling aan de manier van toetsing:

1. Mate waarin de handeling voorkomt op de afdeling
2. Risiconiveau

Indien het uitvoeren van een handeling weinig risico met zich meebrengt, biedt MCL op dit moment de volgende manier van toetsing aan waaruit de professional zelf een keuze maakt:

• Bekwaamheidsverklaring (12 maanden geldig)
• Peer-review (24 maanden geldig)
• Praktijkbeoordeling (36 maanden geldig)

De eerste resultaten van deze aanpak zijn positief. Medewerkers ervaren meer vrijheid en kiezen de manier van toetsing die bij hen én de situatie past. Dit jaar verwacht MCL een voorzichtige verschuiving te zien in de manier van toetsing waar naast de praktijkbeoordeling ook steeds vaker gebruik wordt gemaakt van de bekwaamheidsverklaring en peer-review.

Vraag & Antwoord

Is iedereen in staat om de eigen bekwaamheid in te schatten?
Over het algemeen gaat dit goed bij de meeste zorginstellingen. Natuurlijk zijn er altijd voorbeelden van zorgprofessionals die zichzelf overschatten (onbewust-onbekwaam). Een manier om incidenten te beperken/voorkomen, is om een team verpleegkundigen regelmatig te laten meekijken op de werkvloer. Het doel hiervan is om meer bewust te worden van het eigen gedrag, waardoor zorgprofessionals bewust-onbekwaam worden.

Verschillende instellingen zetten speelse manieren in om (on)bekwaamheid bespreekbaar te maken. Hiervoor wordt bijvoorbeeld gewerkt met cabaret.

Is theorie een verplicht onderdeel van de toetsing?
Bij de meeste instellingen is theorie geen verplicht onderdeel van de toetsing. Het is een
middel, geen doel. Zorgprofessionals bepalen zelf op welke wijze zij zich voorbereiden en geven aan wat zij nodig hebben.

Hoe is het toetsbeleid ingericht in CAPP?
Het kwaliteitspaspoort van CAPP is de plek waar certificaten ingericht.

Is elke collega ‘geschikt’ om een peer review te doen?
Ja, maar het belangrijkste is dat de betreffende collega zich hier ook prettig bij voelt. In de
praktijk zien we dat elke collega een signalerende rol heeft en kan melden als andere
collega's structureel niet kunnen meekomen.

Wie voert de praktijktoetsing uit?
Dat zijn de BIG toetsers, medewerkers die zijn opgeleid om beoordelingen af te nemen. In de praktijk zijn dit zorgprofessionals met een extra rol naast hun bestaande takenpakket.

Hoeveel tijd blijft er over als handelingen geclusterd getoetst worden? Waar besteden jullie de resterende tijd aan?
Clusteren van handelingen kan zorgen voor een efficiëntere manier van toetsing. Het
verlaagt de administratieve rompslomp aanzienlijk. Soms is het wel een uitdaging om
de juiste clusters te maken. Dit komt omdat er op de werkvloer handelingen en taken
gesplitst zijn in functies/functieprofielen.

Door handelingen te clusteren, blijft meer tijd over om binnen het leermoment aandacht te besteden aan andere aspecten zoals samenwerken en communicatie.

Hoe kunnen we jou helpen?
Op basis van de waardevolle inspiratiesessies, werken wij aan een concreet stappenplan. Hierin zullen we ook verschillende voorbeelden geven hoe CAPP LMS ondersteunt bij de implementatie van het toetsbeleid.

Wil je nu al met ons van gedachte wisselen over jouw toetsbeleid? Laat het ons gerust weten, we denken heel graag mee. Neem gerust contact met ons op via info@defacto.nl.